Η Μοναξιά στη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.

Η μοναξιά της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Οικονόμου Καλλιόπη | ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΧΕΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕΙ ΣΤΗΝ ΑΥΓΗ ΤΗΝ 23.01.2016 Της Καλλιόπης Οικονόμου* Ο κίνδυνος δεν είναι η μοναξιά, ο κίνδυνος είναι να συνηθίσουμε τη μοναξιά Ένας από τους Δημόσιους Φορείς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) που συμβάλλει στην πρόληψη και την ανάπτυξη της ψυχικής υγείας του παιδιού, του εφήβου και της οικογένειας είναι το Κέντρο Παιδοψυχικής Υγιεινής, τέως ΙΚΑ, τέως ΕΟΠΥΥ - Αθηνών, νυν ΠΕΔΥ. Λειτουργεί από το 1966 και αποτέλεσε μία από τις πρώτες οργανωμένες υπηρεσίες στον χώρο της Παιδοψυχιατρικής Ιατρικής στην Ελλάδα που εξυπηρετούσε πληθυσμό απ' όλη την Ελλάδα. Αποτελείται από δύο τμήματα: το Ιατροπαιδαγωγικό και το Τμήμα Εφήβων. Το Ιατροπαιδαγωγικό Τμήμα αναλαμβάνει διαγνωστικό και θεραπευτικό έργο για παιδιά 0-18 ετών. Στόχος του είναι η διάγνωση και θεραπεία διαταραχών και δυσλειτουργιών που αντιμετωπίζει το παιδί, ο έφηβος και η οικογένειά του. Επίσης συνδράμει σε καταστάσεις άμεσης ανάγκης παιδιών με μετατραυματικό στρες, π.χ. σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, ατυχημάτων, όπως σεισμοί του 1999 στην Αθήνα, φωτιές στην Ηλεία το 2008. Είναι ένα από τα ελάχιστα κέντρα που, εκτός από τη διάγνωση και την αξιολόγηση, προσφέρει και θεραπεία. Ατομική ψυχοθεραπεία, ομαδική ψυχοθεραπεία παιδιών - εφήβων - γονέων, οικογενειακή ψυχοθεραπεία, συμβουλευτική γονέων, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ειδική μάθηση, επαγγελματικό προσανατολισμό, παιγνιδιοθεραπεία. Ο αριθμός των ασφαλισμένων που εξυπηρετεί ο ΕΟΠΥΥ ανέρχεται στα 4.500 περιστατικά τον χρόνο. Το αρχείο του είναι ένα από τα πιο παλαιά και πολύ σημαντικό και αντιπροσωπεύει 71.000 περιστατικά μαζί με το Τμήμα Εφήβων. Το θεραπευτικό Τμήμα Εφήβων αποτελεί τμήμα του Κέντρου Παιδοψυχικής Υγιεινής του ΕΟΠΥΥ - Αθηνών, απευθύνεται σε οικογένειες που έχουν έφηβο 13-18 ετών που παρουσιάζει συναισθηματικές διαταραχές - κατάθλιψη, μεταιχμιακή διαταραχή - ψύχωση, διαταραχές διατροφής, μεικτές διαταραχές συναισθήματος και διαγωγής. Αντιμετωπίζει αυτές τις δυσκολίες των εφήβων με ατομική ψυχοθεραπεία, θεραπεία οικογένειας, ομαδική ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή όπου κρίνεται σκόπιμο. Συνεργάζεται με την Εισαγγελία Ενηλίκων για περιπτώσεις αιμομιξίας και κακοποίησης εφήβων.

Εκτός από το διαγνωστικό και το θεραπευτικό έργο, προάγει και μεριμνά για την επιστημονική γνώση με το Τμήμα Έρευνας και Εκπαίδευσης, το οποίο διοργανώνει επιμορφωτικά σεμινάρια, συνέδρια, επιμορφώνει εκπαιδευτικούς, παρέχει και πρακτική άσκηση σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές. Επιπλέον παρέχει σχεδιασμό και εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης στο πλαίσιο της προαγωγής υγείας στον μαθητικό πληθυσμό και στην κοινότητα. Και έρχεται η κρίση, τα Μνημόνια, η διαθεσιμότητα τον Φεβρουάριο του 2013. Το προσωπικό του αποδυναμώνεται ηθικά, οικονομικά και λειτουργικά. Προσπαθεί να κρατήσει τις υπηρεσίες του σε υψηλό επίπεδο και να ανταπεξέλθει στα αιτήματα του κόσμου, των παιδιών, των εφήβων και των οικογενειών τους που πλήττονται καίρια από τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης λόγω της βίαιης ανατροπής των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών της ελληνικής πραγματικότητας. Υφίσταται, όμως, τις συνέπειες: * Σημαντική έλλειψη προσωπικού και υποστελέχωσή του, ειδικά σε ορισμένες ειδικότητες, λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης, αδυναμίας προσλήψεων ή επίλυσης καίριων θεσμικών ζητημάτων. * Μείωση του ιατρικού προσωπικού, με απολύσεις των συμβασιούχων ιατρών και με τη μη επίλυση του θέματος των ιατρών της ΠΑΑ. * Αύξηση των λιστών αναμονής, καθώς η ζήτηση, λόγω των συνθηκών, για θέματα συμβουλευτικής, διαταραχών συμπεριφοράς, συναισθήματος, αυξάνει. Η λίστα αναμονής π.χ. για μαθησιακή αξιολόγηση και την παιδοψυχιατρική εκτίμηση είναι στους 6-9 μήνες, παρότι καταβάλλονται φιλότιμες προσπάθειες από τους υπεύθυνους για τη μείωσή τους. Συρρίκνωση του επιστημονικού έργου και των δραστηριοτήτων, όπως διοργάνωση σεμιναρίων, συνεδρίων, αποστολή διαγνωστικών ομάδων σε δυσπρόσιτες περιοχές, παρεμβάσεις πρόληψης κ.ά. * Δυσκολία ανταπόκρισης σε λειτουργικά έξοδα, αναλώσιμα. Περιορισμός αγοράς επιστημονικού υλικού αναγκαίου για ενημέρωση και χρήση. Πού θα κατευθυνθεί όλος αυτός ο κόσμος για διάγνωση, και κυρίως για θεραπεία; Στις λίστες αναμονής των υποστελεχωμένων, υπερφορτωμένων νοσοκομείων, στα απογευματινά ιατρεία όπου θα πρέπει να πληρώσει σημαντικό ποσόν, ή στα ιδιωτικά κέντρα όπου η συνεδρία λογοθεραπείας, εργοθεραπείας, ειδικού παιδαγωγικού, ψυχοθεραπείας κυμαίνεται από 30-45 ευρώ και μία διάγνωση δυσλεξίας 300 ευρώ (ανάλογα την περιοχή); Και η πρόληψη; Ο τομέας όπου η ΠΦΥ οφείλει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο; «Είναι καλύτερο να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις». Η άμεση επίλυση αυτών των ζητημάτων με αποτελεσματικές λύσεις, η δημιουργία οργανογράμματος, η εξορθολογισμένη τομεοποίηση, η μείωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών για άμεσες λύσεις ζητημάτων θα συμβάλλει, έστω και σ' αυτή τη δύσκολη περίοδο, στην επίλυση θεμάτων της ΠΦΥ στην Ψυχική Υγεία. * Η Καλλιόπη Οικονόμου είναι ειδική παιδαγωγός ΚΠΨ ΠΕΔΥ Αθηνών

ΟΙ ΦΩΤΟ ΕΙΝΑΙ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΖΥΡΙΝΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΑΒΕΛΛΑΣ ΜΠΕΤΡΑΝ.