23 Απριλίου 2017

Οι πολιτικές των μνημονίων εκτός από τις περιοριστικές δημοσιονομικές παραμέτρους, έχουν και μια άλλη παράμετρο, προσπαθούν να σπάσουν τις πολιτικές συμμαχίες που έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ και την αριστερά στην κυβέρνηση και το κάνουν με μαεστρία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑΝΝΗ ΜΠΑΣΚΟΖΟΥ, ΓΓΔΥ, ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΠΟΧΗ, 23/4/17 Η αξιολόγηση είναι ανοιχτή και οι συζητήσεις περιστρέφονται κυρίως γύρω από τα πλεονάσματα, τα μέτρα και τα αντίμετρα κτλ. Να δούμε λίγο την αξιολόγηση σε σχέση με την υγεία και πώς την επηρεάζει; Αυτό που θα ήθελα να πω αρχικά είναι ότι κατά τη δική μου εκτίμηση η αξιολόγηση δεν έχει τελειώσει, διότι αυτά που θεωρώ εξαιρετικά σημαντικά ζητήματα, και επηρεάζουν και το χώρο της υγείας και του κοινωνικού κράτους, είναι το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων που θα απαιτηθούν από τη χώρα μας τα επόμενα χρόνια και οι ρυθμίσεις για το χρέος. Όσο το χρέος χρησιμοποιείται σαν μηχανισμός επιβολής λιτότητας και επιτροπείας, η χώρα μας δεν μπορεί να ξεφύγει από το φαύλο κύκλο που βρίσκεται σήμερα. Άρα έχει τεράστια σημασία η σκληρή διαπραγμάτευση που κάνει η κυβέρνηση, όπως και το να πετύχουμε αυτά που έχουμε δηλώσει ότι επιδιώκουμε. Δεν είμαι ούτε αισιόδοξος, ούτε απαισιόδοξος, αξίζει τον κόπο αυτή η μάχη να δοθεί μέχρι τέλους, η κυβέρνηση οφείλει να ολοκληρώσει τη θητεία της, για το καλό του κόσμου αλλά και της υγείας. Όσον αφορά το δεύτερο, να δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα: αν σου επιβάλλουν άπιαστα κατά τη γνώμη μου πλεονάσματα για τα επόμενα πολλά χρόνια, 3,5%, από πού θα μπορέσεις να χρηματοδοτήσεις τις μεταρρυθμίσεις που θέλεις στο πρωτοβάθμιο σύστημα υγείας, στις πολιτικές δημόσιας υγείας, στην ενίσχυση των νοσοκομείων κτλ; Θα είναι μια θηλιά που δεν θα σου επιτρέπει να ασκήσεις την πολιτική που επιδιώκεις. Άρα το βασικό διακύβευμα της διαπραγμάτευσης κατά τη γνώμη μου είναι να βγεις από αυτόν το φαύλο κύκλο και να δοθεί δημοσιονομικός χώρος για το κοινωνικό κράτος, για την υγεία, την παιδεία κοκ. Το ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζετε στο υπουργείο υγείας είναι η χρηματοδότηση, φαίνεται όμως να υπάρχει και οργανωτικό πρόβλημα που προϋπήρχε. Πώς επηρεάζει το καθένα και σε ποια κλίμακα; Έχουμε να λύσουμε μια δύσκολη εξίσωση σε περιοριστικές πολιτικές δημοσιονομικής λιτότητας, όπου προσπαθούμε από τη μια να δώσουμε προτεραιότητα σε πολιτικές «κοινωνικού μισθού», δηλαδή υγεία και πρόνοια, και από την άλλη να είμαστε αποτελεσματικοί. Το σχέδιο μας περιλαμβάνει διασφάλιση καθολικής πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας, διαφανή αποτελεσματική διακυβέρνηση με πάταξη διαφθοράς και κακοδιαχείρισης και επαρκή βιώσιμη χρηματοδότηση. Εδώ οφείλω να ομολογήσω, εκτός από το γεγονός ότι δεν ήμασταν γεννημένοι κυβερνητικοί, υπάρχει και το πρόβλημα του τρόπου λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών και του μηχανισμού του υπουργείου. Υπάρχουν πολλά προβλήματα που αρκετές φορές μας δημιουργούν την εντύπωση ότι εμποδίζουν να κάνουμε ακόμα και αυτά που μπορούν να γίνουν εντός του παρόντος πλαισίου. Αλλαγές, δηλαδή, συγκεκριμένες που θα βελτίωναν την κατάσταση σε ένα θέμα, να πληρωθούν ας πούμε έγκαιρα κάποιοι κλάδοι εργαζομένων, που κολλάνε, συνήθως, στην πεπατημένη, στο γνωστό τρόπο λειτουργίας του δημοσίου και του υπουργείου που ποτέ δεν βιάζεται και όλα όσα σχετίζονται με το καλό των εργαζόμενων και των ασθενών πάντα «είναι δύσκολα» και αργούν. Εμείς είπαμε από την αρχή ότι δεν θα γεμίσουμε με στρατιές συμβούλων τα υπουργεία, θα αξιοποιήσουμε τον υπάρχοντα διοικητικό μηχανισμό. Αυτή είναι μια σωστή θέση, όμως έχει δυστυχώς τα όριά της. Χρειάζεται ένας συγκεκριμένος αριθμός ανθρώπων που θα πιστεύει σε αυτό που θέλει να κάνει η κυβέρνηση, αλλά και να εμπνεύσεις το ίδιο στον υπάρχοντα μηχανισμό, αλλά δυστυχώς αυτό αποδεικνύεται δύσκολο, παρόλο που υπάρχουν υπάλληλοι που λειτουργούν μα αίσθηση καθήκοντος και αφοσίωση στην υπεράσπιση της δημόσιας υγείας.
Είναι το υπουργείο, στελεχωμένο με το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό, π.χ οικονομολόγοι ή κοινωνιολόγοι της υγείας κτλ; Υπάρχει ένα πρόβλημα σε αυτό τον τομέα, γιατί, πρώτον, η στελέχωση των υπουργείων όλα τα προηγούμενα χρόνια δεν γινόταν συνήθως βάσει επιστημονικών κριτηρίων και επάρκειας, και, δεύτερον, οι πολιτικές των μνημονίων, όπως και γενικά της τελευταίας δεκαετίας θα μπορούσα να πω, είχαν ως διακηρυγμένο στόχο τη μείωση του προσωπικού του δημοσίου, κάτι που το κατάφεραν, με αποτέλεσμα την ακραία υποστελέχωση. Δεν είναι ούτε η ποιοτική σύνθεση αυτή που θα έπρεπε, αλλά ούτε και η ποσοτική. Έχετε κινηθεί καθόλου προς την επίλυση αυτού του ζητήματος, με εξειδικευμένους επιστήμονες; Στο θέμα των μόνιμων προσλήψεων στο δημόσιο τομέα λίγα μπορούν να γίνουν και η αλήθεια είναι ότι προτιμάμε να ρίχνουμε το βάρος των προσλήψεων σε νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό και αναγκαστικά οι διοικητικοί πάνε σε δεύτερη μοίρα. Και εδώ έρχεται σαν λύση η πρόσληψη ειδικών συνεργατών ή επιστημονικών συμβούλων, και για αυτό το λόγο είναι απαραίτητοι, είναι λάθος λαϊκισμός να λέγεται ότι μπορεί να κυβερνήσει κάποιος χωρίς αυτούς. Εμείς σαν υπουργείο συνεργαζόμαστε επίσης με όποιον μπορεί να μας δώσει επιστημονικά τεκμηριωμένη άποψη που μετά θα τη φιλτράρουμε πολιτικά για να γίνει πράξη. Οι μεροληπτικές πολιτικές μας υπέρ των αδυνάτων θέλουμε να έχουν επιστημονική τεκμηρίωση και προσπαθούμε να την πάρουμε από όπου μπορούμε. Η αλήθεια είναι πως ο επιστημονικός κόσμος στο χώρο της υγείας εχει ανταποκριθεί και τους ευχαριστούμε γι αυτό.
Στον τομέα της υγείας βρήκατε ένα σύστημα που κατέρρεε και παρά τα θετικά βήματα που έχετε κάνει, υπάρχουν ακόμα σημαντικά κενά. Σε ποια κατάσταση βρίσκεται τώρα το σύστημα; Είναι αλήθεια ότι το σύστημα υγείας το παραλάβαμε υπό κατάρρευση. Από την άλλη βέβαια, είναι εύλογη η κριτική ότι κυβερνάμε εδώ και δυο χρόνια, ποιο το έργο μας λοιπόν; Επίσης είναι αλήθεια ότι εφόσον οι στενοί όροι δημοσιονομικής λιτότητας και η επιτροπεία υπάρχουν ακόμα μας εμποδίζουν να κάνουμε όσες προσλήψεις χρειάζονται και ότι δεν μπορούμε να κάνουμε όλα αυτά που θα θέλαμε με την ταχύτητα που θα θέλαμε. Μπορούμε όμως να κάνουμε αυτά που είναι αναγκαία; Η απάντηση είναι, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ναι. Δηλαδή, έπρεπε να σταθεροποιήσουμε το σύστημα, κάτι που δεν ήταν καθόλου εύκολο, αλλά το πετύχαμε και αισθανόμαστε ότι συχνά υποτιμάται. Είναι απολύτως ψευδές και υποκριτικό κάποιοι να κινδυνολογούν ασύστολα και να παρουσιάζουν εικόνα διάλυσης που περιέργως την είδαν σήμερα. Ναι δεν είμαστε ικανοποιημένοι από την κατάσταση, όμως είναι καλύτερη από ότι πριν 2 χρόνια. Για να γίνει αυτό πρώτον προσπαθήσαμε να ενισχύσουμε ηθικά και πρακτικά όλους τους λειτουργούς της υγείας που δούλευαν και δουλεύουν με ανιδιοτέλεια, για να συνεχίσουν να εργάζονται με τον ίδιο τρόπο, έχοντας τη στήριξή μας. Δηλαδή, προχωρήσαμε σε προσλήψεις, ενώ τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μόνο αποχωρήσεις και απολύσεις και αυξήσαμε τις δημόσιες δαπάνες υγείας οριακά αλλά και τις ασφαλιστικές εισφορές υγείας που αποδίδονται από τον ΕΟΠΥΥ. Αυτή τη στιγμή οι προσλήψεις είναι περισσότερες από τις αποχωρήσεις, αλλά και πάλι δεν φτάνουν και δυστυχώς δεν έχουν υποχρεωτικά τον χαρακτήρα των μόνιμων προσλήψεων που θα θέλαμε να έχουν. Διαρκούν όσο τα προγράμματα που τις χρηματοδοτούν και μετά τη λήξη τους η αγωνία μας είναι να υπάρχει η δυνατότητα να περάσουν στον εθνικό προϋπολογισμό. Αυτό θα είναι δυνατόν αν πετύχουμε στη διαπραγμάτευση και φύγει η επιτροπεία, σε όποιο βαθμό είναι δυνατό αυτό να γίνει στον κόσμο που ζούμε, και αν μπορέσουμε να καθορίσουμε τη χρηματοδότηση με βάση τις αληθινές ανάγκες του συστήματος, αφαιρώντας βεβαίως τα έξοδα κακοδιαχείρισης, διαφθοράς και κατασπατάλησης που με εμάς δεν υπάρχει καμία περίπτωση να συνεχίσουν να υπάρχουν. Από την Εξεταστική για την υγεία, ποια πρακτικά και θεσμικά οφέλη μπορούν να προκύψουν για τους πολίτες; Αυτή η πολιτική ηγεσία του υπουργείου και όλη η κυβέρνηση διαφέρει στο ότι δεν έχει κανέναν να την κρατάει από το να ελέγξει τα μεγάλα συμφέροντα, τη διαφθορά και την κακοδιαχείριση. Άρα εμείς έχουμε ειδικό λόγο να θέλουμε να αποκαλυφθούν οι ευθύνες για κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος, οι ευθύνες για διαφθορά και οι ευθύνες για όποιες πολιτικές αποφάσεις ευνοούσαν αυτά τα φαινόμενα και όσες ποινικές ευθύνες προκύψουν. Το βασικό, όμως, ζήτημα είναι μέσα από αυτή τη διερεύνηση και πέρα από τους πρόσκαιρους εντυπωσιασμούς, να συμπεράνουμε τι πρέπει να γίνει ώστε να μην ξανασυμβούν αυτά τα φαινόμενα. Οι υπερτιμολογήσεις, οι μίζες κτλ έγιναν γιατί κάποιος μηχανισμός ή κενό το καθιστούσε δυνατό. Αυτά πρέπει να τα μάθουμε και να δημιουργήσουμε τους μηχανισμούς να μην ξαναγίνουν, αυτό θα είναι το κέρδος, πέρα από το ό,τι ο ελληνικός λαός θα καταλάβει πως ναι μεν πλήρωσε και πληρώνει για τα σπασμένα όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, αλλά κάποιοι σήμερα φροντίζουν για τα χρήματά του και για τη σωστή αξιοποίηση τους.
Κατά τη διαπραγμάτευση, οι δανειστές πώς στέκονται απέναντι στα ζητήματα υγείας; Δεν τολμούν να παραδεχτούν, όταν τους το θέτουμε ευθέως πολιτικά, ότι δεν θεωρούν ανάγκη να σωθεί το δημόσιο σύστημα υγείας. Επίσης δεν τολμούσαν να παραδεχτούν ότι δεν υπήρχε διαφθορά και κακοδιαχείριση, την οποία υποτίθεται ότι και οι ίδιοι ήθελαν να χτυπήσουν. Όπως εμείς θέλουμε να χτυπήσουμε τα μεγάλα συμφέροντα, τις μεγάλες πολιτικές ευθύνες, αυτοί τα χρησιμοποιούσαν ώστε να επιχειρηματολογήσουν ότι σαν χώρα σπαταλούσαμε πολλά και ότι τώρα πρέπει να γίνει μείωση δαπανών επί αδίκων και δικαίων και αυτό καταφέραμε να το αποκρούσουμε. Και εδώ θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ και στο μεγάλο ψέμα που ακούστηκε στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα ότι δεν έχουμε κάνει τίποτα για τον έλεγχο της δαπάνης και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Αυτό είναι ένα εξόφθαλμο ψέμα. Είναι η πρώτη φορά που συνεχώς νέα θεραπευτικά και διαγνωστικά πρωτόκολλα μπαίνουν στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, δηλαδή οι γιατροί δεν είναι ανεξέλεγκτοι να γράφουν ό,τι εξετάσεις και φάρμακα θέλουν ανεξάρτητα από το αν είναι ανάγκη να γίνουν, πάντα σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών και τους κανόνες της ορθής ιατρικής πρακτικής. Τι έχει γίνει, λοιπόν, μέχρι τώρα στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης της υγείας; Το πρώτο είναι η ενίσχυση του υπάρχοντος συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, προσθέτουμε πρωτόκολλα, ορίζουμε κανόνες, ενισχύουμε τη δυνατότητα ελέγχου, βρίσκουμε τα αδύνατα σημεία του και σε συνεργασία με την ΗΔΙΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ, αλλά και με τους λειτουργούς της υγείας προσπαθούμε να τα διορθώσουμε. Δεύτερον έχουμε κάνει και άλλες δύο τομές για τις οποίες είμαστε περήφανοι. Έχουμε πια τον Άτλαντα Υγείας. Θυμάστε τον λεγόμενο Χάρτη Υγείας, για τον οποίο ξοδεύτηκαν εκατομμύρια και δεν υπήρξε ποτέ. Τώρα υπάρχει όμως, από την παρούσα πολιτική ηγεσία, χωρίς κανένα πρόσθετο κόστος, με δουλειά δηλαδή της Διεύθυνσης Πληροφορικής του υπουργείου Υγείας και της αντίστοιχης του ΕΟΠΥΥ, και μπορεί ο καθένας να τον επισκεφθεί στην ιστοσελίδα του, όπου αποτυπώνεται δυναμικά η κατάσταση των υπηρεσιών υγείας στη χώρα. Ποιες υπηρεσίες υπάρχουν σε μια περιοχή, δημόσιες και ιδιωτικές, πού υπάρχουν, ποιες είναι οι ανάγκες του πληθυσμού τους και τα επιδημιολογικά της στοιχεία. Με αυτόν τον τρόπο και ο πολίτης εξυπηρετείται, γνωρίζοντας επιτέλους πού να πάει, αλλά και η διακυβέρνηση του συστήματος διευκολύνεται και η ερευνητική κοινότητα, έχοντας πρόσβαση σε επιστημονικά στοιχεία για αξιόπιστες μελέτες. Επίσης δημιουργήσαμε ένα σύστημα κεντρικής παρακολούθησης λειτουργικών και οικονομικών των μονάδων υγείας. Κάθε νοσοκομείο, δηλαδή, έχει το ηλεκτρονικό του σύστημα, στο οποίο πρέπει να περνάνε τα στοιχεία των ασθενών που το επισκέφθηκαν, πόσες μέρες νοσηλεύτηκαν, το κόστος νοσηλείας, η διάγνωση κτλ. Αυτά τα στοιχεία στην πλήρη λειτουργία του συστήματος, που παλεύουμε να γίνει πολύ γρήγορα, θα αντλούνται αυτόματα από το σύστημα επιχειρηματικής ευφυΐας του υπουργείου Υγείας, μπορώντας να ασκήσει τελικά ένα πραγματικό έλεγχο στις δαπάνες και στη διαφθορά, και για αυτό νομίζω πως θα συναντήσει και αντιστάσεις. Προσωπικά έχω εισηγηθεί στον υπουργό η αξιοποίηση αυτού του συστήματος από τα νοσοκομεία να αποτελέσει και ένα από τα κριτήρια αξιολόγησης των διοικητών τους. Να αναφέρω και σύντομα τα ηλεκτρονικά μητρώα χρόνιων νοσημάτων και ασθενειών. Στη χώρα μας μέχρι τώρα δεν υπήρχε ακριβής καταγραφή για το πόσα άτομα αφορούν, ποια είναι η πορεία τους μες στα χρόνια, το κόστος θεραπείας τους κτλ. Αυτό θα είναι δυνατό στο άμεσο μέλλον με τα ηλεκτρονικά μητρώα, αποτελώντας επανάσταση στο χώρο της υγείας. Επίσης από τον 12/16 άρχισε να λειτουργεί το σύστημα ηλεκτρονικών δωρεάν ραντεβού για την ΠΦΥ που θα επεκταθεί.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να δούμε, όπως έχει περιγραφεί, και τον ατομικό ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς και τον ηλεκτρονικό έλεγχο για τα φακελάκια. Να πούμε δυο λόγια και για αυτά; Ποιο ήταν το μεγάλο έλλειμμα που επέβαλλε να υπάρξει σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας στη χώρα; Η ασυνέχεια στην παρακολούθηση του ασθενούς και η μη καταγραφή της παλαιότερης κατάστασης της υγείας του. Ο ηλεκτρονικός φάκελος θα δημιουργηθεί μαζί με τις νέες δομές πρωτοβάθμιας υγείας και είναι μια κίνηση που αναβαθμίζει σημαντικά την πρωτοβάθμια φροντίδα. Όσον αφορά το φακελάκι, πρέπει να πούμε πρώτα από πού πηγάζει αυτό το φαινόμενο. Είναι αυτό που λέμε κόστος σε χρόνο, υπάρχουν ασθενείς που αισθάνονται ότι διαφορετικά θα αργήσουν να απολαύσουν τις υπηρεσίες υγείας και ότι δεν θα εξυπηρετηθούν ποιοτικά και προσεχτικά. Δεν λύνεται από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά χρειάζονται συντονισμένες κινήσεις, όπως η λίστα χειρουργείων που θεσμοθετεί τη διαφάνεια στη σειρά που πρέπει να γίνουν οι επεμβάσεις, εκτός βέβαια και αν πρόκειται για επείγοντα περιστατικά, που όμως και σε αυτή την περίπτωση θα είναι φανερό αν είναι όντως τέτοια. Επίσης η θεσμοθέτηση των γραφείων δικαιωμάτων ασθενών, αν στηριχτεί πραγματικά από τις διοικήσεις των νοσοκομείων με ικανό προσωπικό. Η λύση βέβαια είναι να υπάρξει ένα σύστημα που θα μπορεί να καλύψει πραγματικά τις ανάγκες όλων, ανεξαρτήτως εισοδήματος, και των προσφύγων και των μεταναστών, ώστε να μην υπάρχει αυτό το φαινόμενο. Και βεβαίως η επίδειξη μηδενικής ανοχής σε φαινόμενα εκμετάλλευσης του πόνου και της αδυναμίας την ώρα της ανάγκης. Πώς έχει ανταποκριθεί το υπουργείο στις ανάγκες του προσφυγικού; Βοήθησε το γεγονός ότι είχαμε ήδη μηχανισμούς φροντίδας και υγιεινής λόγω των προσφύγων της Μ. Ασίας; Έχεις δίκιο, ακόμα και η σχολή δημόσιας υγείας ιδρύθηκε τότε. Αυτή είναι μια θετική παράδοση που έχουμε στη χώρα μας. Να πούμε ότι η δημόσια υγεία αφορά όλους τους τομείς που επηρεάζουν την κατάσταση των πολιτών, το περιβάλλον, την εργασία, το στρες ,την πρόληψη μεταδιδόμενων νοσημάτων, την πρόληψη μη μεταδιδόμενων νοσημάτων όπως ο καρκίνος, τα καρδιοαγγειακά νοσήματα η ο σακχαρώδης διαβήτης, η ορθή χρήση των αντιβιοτικών και η αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής. Οι πολιτικές δημόσιας υγείας είναι υποτιμημένες, δεν παράγουν άμεσα πολιτικά οφέλη, αλλά είναι ο τομέας που πιστεύουμε ότι μπορεί να υπάρξει το αριστερό αποτύπωμα. Οι πολιτικές δημόσιας υγείας δοκιμάστηκαν και από την είσοδο στη χώρα ενός εκατομμυρίου και πλέον ανθρώπων σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Μας κατήγγειλαν για υγειονομικές βόμβες, αμέλεια, και για πόσα άλλα. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι η χώρα μας παρέμεινε υγειονομικά ασφαλής και ανέπτυξε ένα πρότυπο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης και δεν μας ξεφεύγει τίποτα και για αυτό έχουμε την αναγνώριση της παγκόσμιας κοινότητας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Και δεύτερον όταν εγκλωβίστηκαν εδώ οι 60.000-65.000 με το κλείσιμο των συνόρων, ακολουθήσαμε ένα πρότυπο σύστημα εμβολιασμών που δεν έχει ξαναγίνει πουθενά και εμβολιάσαμε όλα τα παιδιά των προσφύγων και καμαρώνουμε για αυτό. Έτσι επιτρέψαμε να ξεπεραστούν οι δικαιολογημένοι, αλλά και οι αδικαιολόγητοι και ρατσιστικού τύπου, φόβοι και πήγαν τα παιδιά στα σχολεία. Υπήρξε βάση για να γίνει αυτή η δουλειά και οι επιστημονικές κοινότητες της δημόσιας υγείας, όπως και οι ΜΚΟ, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας. Τώρα βέβαια αρχίζουν τα δύσκολα, γιατί οι πρόσφυγες πρέπει να ενταχθούν στην κοινωνία μας και να έχουν την περίθαλψη που έχουν και όλοι οι υπόλοιποι, και για λόγους ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Πρέπει δηλαδή να έχουν πρόσβαση στις δημόσιες δομές υγείας, σε νοσοκομεία, κέντρα υγείας, πρωτοβάθμιες δομές. Και εδώ έρχεται ένα από τα πιο σημαντικά έργα της κυβέρνησης, η πρόσβαση για όλους ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, και πρόσφυγες και μετανάστες στο δημόσιο σύστημα υγείας.
Υπάρχει πρόβλημα, όμως, για όσους πρόσφυγες δεν έχουν ΑΜΚΑ. Στην πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζουν όντως πρόβλημα πρόσβασης, αλλά σε ό,τι αφορά τη συνταγογράφηση φαρμάκων. Την Τετάρτη είχαμε σύσκεψη με τον υπουργό Υγείας, την επόμενη εβδομάδα θα έχουμε με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, ώστε να φτιάξουμε την κάρτα υγείας προσφύγων και όποιος δεν έχει ΑΜΚΑ, όπου και να πηγαίνει, θα έχει αυτή την κάρτα με ένα μοναδικό ηλεκτρονικό αριθμό που θα του εξασφαλίζει ότι χρειάζεται από τις υπηρεσίες υγείας. Θα το ξεκινήσουμε πιλοτικά με τα παιδιά, ώστε να δούμε πώς θα πάει , γιατί θέλουμε όλοι να έχουν πρόσβαση, αλλά και να αποφύγουμε τη διασπάθιση του δημόσιου χρήματος από τυχόν επιτήδειους. Το υπουργείο προχωρά τώρα και στη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας. Πώς θα στηθεί το καινούργιο σύστημα; Το σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας έρχεται να λύσει το ζήτημα της καθολικής πρόσβασης για όλους και την εγγύτητα των δημόσιων δομών υγείας με τους πολίτες, τη συνέχεια στην περίθαλψή τους με τον ατομικό φάκελο και τον οικογενειακό γιατρό που θα έχει τη συνολική εικόνα του αρρώστου, αλλά θα κάνει και εξωστρεφείς δράσεις πρόληψης και αγωγής υγείας, στο οποίο είμαστε πολύ πίσω σαν χώρα. Θα σταματήσει το σύστημα να είναι ιατροκεντρικό, με αυτό δεν εννοούμε ότι θα υποτιμήσουμε τη δράση των γιατρών, αλλά δεν είναι μόνο αυτοί οι επιστήμονες που πρέπει να παρέχουν υπηρεσίες για την υγεία, η πρόληψη και η αγωγή υγείας γίνεται και από άλλους, όπως ψυχολόγοι, επισκέπτες υγείας, μαίες, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί κτλ. Όλοι μαζί και με τους γιατρούς πρέπει να αποτελέσουν την ομάδα της πρωτοβάθμιας υγείας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα στερήσουμε από τους πολίτες τη δυνατότητα να πηγαίνουν στον εξειδικευμένο γιατρό, ούτε ότι θα πάμε σε ένα σύστημα προ 40 χρόνων, αυτό είναι μια κριτική που μας ασκείται και μια αγωνία δικιά μου ομολογώ. Χαίρομαι που μπόρεσα να πείσω ότι θα υπάρχει η τοπική μονάδα υγείας, αλλά σαν δεύτερη βαθμίδα του συστήματος πρωτοβάθμιας θα είναι τα κέντρα υγείας και τα ΠΕΔΥ, που θα επαναστελεχωθούν με γιατρούς ειδικοτήτων και εργαστήρια και υπόλοιπο προσωπικό. Στόχος είναι να ανακοπεί η χωρίς λόγο μετάβαση στο νοσοκομείο, γιατί οι πολιτικές πρόληψης, αγωγής, δημόσιας υγείας και πρωτοβάθμιας φροντίδας είναι απαραίτητες ώστε να επιβιώσει και το νοσοκομειακό σύστημα υγείας. Να δέχεται αυτούς που πρέπει να δέχεται και να τους παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, αν δεν γίνουν τα άλλα, απλά θα ρίχνουμε χρήματα σε ένα κουβά χωρίς πάτο. Υπάρχουν βέβαια εδώ και αντιπαραθέσεις με τους επαγγελματίες υγείας που πρέπει να τις λάβουμε υπόψιν μας. Εδώ επιτρέψτε μου μια παρένθεση. Οι πολιτικές των μνημονίων εκτός από τις περιοριστικές δημοσιονομικές παραμέτρους, έχουν και μια άλλη παράμετρο, προσπαθούν να σπάσουν τις πολιτικές συμμαχίες που έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ και την αριστερά στην κυβέρνηση και το κάνουν με μαεστρία και πρέπει με τον ίδιο τρόπο να απαντήσουμε και εμείς.
Πώς, δηλαδή, στη συγκεκριμένη περίπτωση; Λαμβάνοντας υπόψιν μας τα αιτήματα των επαγγελματιών υγείας. Για παράδειγμα στην πρωτοβάθμια, αυτοί που εκδιώχτηκαν από τον Γεωργιάδη, ζητούσαν μεταβατικό διάστημα μέχρι να περάσουν στην αποκλειστική απασχόληση του δημοσίου. Είχα την άποψη πως έπρεπε αμέσως να επαναπροσλάβουμε τους εξαναγκασθέντες σε απομάκρυνση γιατρούς των ΠΕΔΥ και με λελογισμένα μέτρα μετάβασης να προχωρήσουμε στην αναγκαία μεταρρύθμιση. Δεν έγινε κατορθωτό αυτό, ίσως δεν ήταν εφικτό. Όμως θεωρώ σημαντικό πως τελικά δόθηκε μεταβατικό διάστημα μέχρι το τέλος του 2018 ώστε να μην μείνουν εκτός και να κανονίσουν τη ζωή τους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι με την αποκλειστική απασχόληση στο δημόσιο, που αυτή είναι η σχέση εργασίας που του ταιριάζει, εξισώσαμε τις αμοιβές των γιατρών του ΠΕΔΥ που την επέλεξαν, με αυτές των νοσοκομειακών και τους δίνεται η δυνατότητα να απασχολούνται και στα νοσοκομεία, να εφημερεύουν, να συμμετέχουν στη λειτουργία των απογευματινών ιατρείων και οι χειρουργικές ειδικότητες να μπορούν όντως να ασκούν πλήρως το επάγγελμά τους. Αυτά προέκυψαν μέσα από διάλογο και χαίρομαι που έπαιξα ρόλο σε αυτό. Επίσης κάνουμε προσλήψεις. Το λέω με μια μικρή επιφύλαξη, αλλά υπάρχει σημαντική περίπτωση φέτος να έχουμε 400 μόνιμες προσλήψεις για την πρωτοβάθμια. Μπορεί να μην έχουμε ικανοποιήσει όλους, αλλά δεν είναι καλό ότι θα μπουν 1300 νέοι γιατροί στο σύστημα υγείας; Δεν είναι καλό που βρίσκουμε τρόπους να μην κατασπαταλάται το δημόσιο χρήμα; Θα έχουμε αντιπαραθέσεις, αλλά θα έχουμε και συναινέσεις. Η χρηματοδότηση των νέων δομών πρωτοβάθμιας βασίζεται σε κοινοτικά χρήματα που προβλέπονται για τέσσερα χρόνια. Μετά τι γίνεται; Επίσης υπάρχει η κριτική ότι πρόκειται και για ένα ακριβό σύστημα. Να πούμε για αρχή ότι η κριτική ότι είναι ακριβό το σύστημα αντιφάσκει με την άλλη που λέει ότι είναι τριτοκοσμικό. Το σύστημα δεν είναι ακριβό, γιατί με το να αντιμετωπίζει τα προβλήματα σε πρώιμο στάδιο, εξοικονομεί τεράστιους πόρους από τα νοσοκομεία. Θα είναι τεράστια ανακούφιση, αρκεί να δουλέψει πλήρως και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του κόσμου. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, έχουν εξασφαλιστεί τα κονδύλια για τα τέσσερα πρώτα χρόνια για τη στελέχωση των δομών, συν αυτά που ούτως ή άλλως πήγαιναν στην υπάρχουσα πρωτοβάθμια. Μετά όλα θα πάνε καλά αν αυτή η κυβέρνηση έχει πετύχει τους στόχους της, αν έχει πετύχει στη διαπραγμάτευση, αν έχει καταφέρει να βγει από την επιτροπεία και να έχει πλεόνασμα για κοινωνική πολιτική και όχι για να ξεχρεώνει τους δανειστές. Τι σας τρομάζει, τελικά, πιο πολύ για το σύστημα της υγείας; Η υπερκόπωση και η ψυχολογική εξάντληση του προσωπικού που εργάζεται στο δημόσιο σύστημα υγείας, γιατί είναι κουρασμένο, είναι γερασμένο, αισθάνεται ότι δεν αμείβεται σύμφωνα με αυτά που προσφέρει και ότι δεν αναγνωρίζεται το έργο του. Όπως με τρομάζει και η μισθολογική υποχώρηση των τελευταίων χρόνων που κάνει τις αμοιβές μη ελκυστικές για να πάει κάποιος στο δημόσιο σύστημα υγείας. Καταλαβαίνουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και αναγνωρίζουμε πως το σύστημα στέκεται όρθιο χάρις στην προσπάθεια τους και για αυτό προσπαθούμε να αυξηθεί και η στελέχωση και να αλλάξουμε τη μισθολογική κατάσταση. ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΠΟΧΗ 23-4-2017